Kütahya’nın doğusunda eski bir yanardağ olan Türkmen Dağı’nın tüfleriyle meydana gelen “Frig Vadisi”, binlerce yıllık geçmişiyle tarihe ayna tutuyor.
Eskişehir ve Afyonkarahisar il sınırları içerisinde de bulunan vadide, kaya mezarları, kiliseler, sığınma ve barınma amaçlı oyulan mağaralar, MÖ 900-600 arasında Frigler tarafından kullanılmış.
Kütahya-Eskişehir karayolunun 35. kilometresindeki Sofça köyündeki Porsuk Barajı’nın karşı yakasında yer alan Elbeyi, Yılanlıdere, Pireli ve Karadede mevkilerindeki mağaralarda, taşlara oyulan koltuk, odalar ve kilise olarak kullanılan yerdeki haç işaretleri görenlerin ilgisini çekiyor.
Kütahya Müze Müdürü Metin Türktüzün, yaptığı açıklamada, Türkmen Dağı’nın tüfleri ile örtülü olan Frigya yaylalarının çok eski çağlardan beri çeşitli kavimlere ev sahipliği yaptığını söyledi.
Volkan tüfünün kolaylıkla işlenebilir kayaç olması nedeniyle Friglilerin bunları daha kolay yontmasına sebep olduğunu belirten Türktüzün, “İl merkezine en uzak yeri 55 kilometre uzaklıktaki Ovacık köyünün İnlice Mahallesi’dir. Ovacık, İnli, Ahmetoluğu Çiftliği, Fındık, Söğüt, Armutlu, Sökmen, Sofça köyleri ile Sabuncupınar beldesinde geniş bir alana yayılmış mağara, mezar ve şapel kalıntılarını barındırmaktadır. Bölge, MÖ 900-600 yılları arasında Frigler, daha sonra Romalılar ve Bizanslılar tarafından kullanılmıştır” diye konuştu.
Türktüzün, Frigya vadilerinde, kayaların el ile oyularak mezar odaları, samanlık, sarnıçlar, ambarlar, küçük kiliseler yapıldığını dile getirdi.
Ovacık inli’de tekli ve çiftli kilisede, fresk izlerinin hala seçilebildiğini ifade eden Türktüzün, şunları söyledi: “Ayrıca kök boya ile yazılmış Bizans döneminden yazılar, meander motifleri ve haç işaretleri de görülebilmektedir. Bölgemizde yüzlercesi bulunan bu mekanların büyük bir kısmı kendi hallerine terk edilmekle birlikte, hemen tamamı zamanın ve tabiat şartlarının tahribine maruz kalmaktadır. Günümüzde bazıları barınak, ambar ve samanlık olarak işlevlerini sürdürmektedir. Ovacık’taki Deliktaş ve Penteser kaleleri ile Fındık köyündeki kale, savunma amaçlı olup Deliktaş kalesinde girişten sonra koridorlardan geçerek, katlardan aşağı inilebilmekte ve odalardan birbirlerine geçilebilmektedir. Her türlü tarih ve tabiat güzelliklerinin mevcut olduğu Frigya vadileri, sizler tarafından görülmeye değer ender yerlerden biridir.”
Türktüzün, Frig Vadisi’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından birinci derece arkeolojik ve doğal sit alanı olarak tescillendiğini sözlerine ekledi.
