TBMM Başkanlık Divanı üyesi ve AK Parti Kütahya Milletvekili İshak Gazel, “Bu MHP ile AK Parti arasında kapalı kapılar arkasında oluşmuş bir değişiklik değil. Bundan önce bir de sayın cumhurbaşkanımızın yeni başbakan olduğu dönemde 20 Nisan 2003 tarihinde yapmış olduğu bir televizyon programında ‘ideal olan başkanlık sistemidir’ demişti” dedi.
MİLLETVEKİLİ GAZEL KONFERANS VERDİ
Gazel, Glokal Etkin Düşünce ve İnceleme Merkezinin öncülüğünde, çok sayıdaki sivil toplum kuruluşunun desteklediği, ‘Yeni Anayasa ve Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ konulu konferansta yaptığı konuşmada, 18 maddelik anayasa değişikliği paketinin meclisten geçtiğini ve 16 Nisanda referanduma gidileceğini hatırlattı.
Yapılacak referandumla esas itibariyle bir hükümet sistemi değişikliğine gidildiğini belirten Gazel, “Bunun dışında da değişiklikler var. Örneğin 550 milletvekili sayımızı 600’e çıkarıyoruz, seçilme yaşı 18’e iniyor, HSYK’nın sisteminde bazı değişiklikler öngörüyoruz.” dedi.
Mevcut hükümet sistemlerinde iki tane hükümet sisteminin var olduğunu, bunlardan bir tanesinin parlamenter sistem, diğerinin ise başkanlık sistemi olduğunu dile getiren Gazel, şöyle konuştu: “Biz sistemimizi cumhurbaşkanlığı sistemi olarak ifade ediyoruz ama teorik anlamda başkanlık sistemine yakın bir sistem. Türkiye’ye özgü bir sistem olarak da bunun çeşitli aparatlarını yerleştirmiş vaziyetteyiz. Bu anlamda teorikte başkanlık sistemine şartlar olarak gidiyoruz. Çünkü bunun bazı şartları var. Başkanlık sisteminde meşruiyet iki seçimle olunuyor, kriterlerden birisi bu. Birincisinde parlamentoyu seçiyor, ikincisinde ise yürütmenin kendisini, başkanı seçiyor. Ama parlamenter sistemde tek bir meşruiyet sağlayan bir seçim var. Yani bir seçimde parlamento seçiliyor, parlamento çoğunluğunu elde eden siyasi parti de hükümeti kurmaya çalışıyor. Bir de bunların ikisi arasında sistemler var. Onlara da yarı başkanlık sistemi diyenler var. Bazı akademisyenler veya teoristler de yarı parlamenter sistem olarak bunu adlandırıyor.”
“CUMHURBAŞKANIMIZ 2003 YILINDA DA ‘İDEAL OLAN BAŞKANLIK SİSTEMİ’ DEMİŞTİ”
Cumhurbaşkanlığı sistemini ‘Recep Tayyip Erdoğan için istiyorlar’ diyenlerin olduğunu da ifade eden Gazel, şunları kaydetti: “Bizim cumhurbaşkanımız cumhurbaşkanı olmadan önce bu husustaki görüşlerini dile getirmişti. Mesela 24. dönemde bir uzlaşma komisyonu vardı. Bu komisyonun çalışmaları esnasında AK Partinin meclise sunduğu bir anayasa değişikliği metni var. Diğer partiler de böyle bir metin sundu. Burada bizim hükümet sistemi ile ilgili yapmış olduğumuz teklif de başkanlık sistemidir. Şunu da ifade edeyim, o zaman yapmış olduğumuz teklifin şu anki ile uyuşma oranı yüzde 95’tir. Tabi o yüzde 5’lik kısım da MHP ile yapılan görüşmeler neticesinde ortaya çıkmıştır. O metni bugünkü ile karşılaştırmanızı tavsiye ederim. Yani bu MHP ile AK Parti arasında kapalı kapılar arkasında oluşmuş bir değişiklik değil. Bundan önce bir de sayın cumhurbaşkanımızın yeni başbakan olduğu dönemde 20 Nisan 2003 tarihinde yapmış olduğu bir televizyon programında ‘Erdoğan ideal olan başkanlık sistemidir’ dedi. Tabi burada televizyon programını bulmak zor olabilir, 21 Nisan 2003 tarihli gazetelere dijital arşivlerden ulaşılabilme imkanı vardır. 21 Nisan 2003 tarihli gazetelerin manşetlerinde ‘Başbakan Tayyip Erdoğan ideal olan başkanlık sistemidir’ dedi” diye vardır. Bunu cumhurbaşkanımız başbakan olduktan yaklaşık 1 ay sonra ilk defa söylüyor. O dönemin siyasi konjektüründe cumhurbaşkanı hala parlamento tarafından seçiliyor, 28 şubat sürecinin artçı sarsıntıları devam ediyor, ileride cumhurbaşkanı olma ihtimalini kestiremiyorsunuz. Böyle bir ortamda ‘İdeal olan başkanlık sistemidir’ diyor.”
“TÜRKİYE YAKLAŞIK 50 YILDIR BAŞKANLIK SİSTEMİ TARTIŞMALARI VAR”
Başkanlık sistemi tartışmalarının Türkiye’de yaklaşık 50 yıldır var olduğunu da kaydeden Gazel,
“Biraz daha geriden 1998 yılında hepiniz biliyorsunuz Süleyman Demirel’in başkanlık sistemi ile ilgili bir talebi vardı. 1988 yılında da rahmetli Özal aynı zamanda başkanlık sistemini talep ediyor. Hem Milli Selamet Partisi hem de 1969’da Milli Nizam Partisi, Necip Fazıl Kısakürek’in yazmış olduğu parti programında, başkanlık sistemi önerilen bir sistem olarak ortaya çıkıyor. Bu partilere özellikle değiniyorum. Çünkü sayın cumhurbaşkanımız Milli Selamet Partisinde Gençlik Kolları Başkanı olarak görev yaptı, Milli Nizam Partisinde de öyle veya böyle içinde olduğu bir bir dönemi oldu. Yine 1967’de rahmetli Alparslan Türkeş’in 9 Işık kitabında başkanlık sistemini savunuyor. Bu 1965’e kadar gidiyor. 1961 anayasası yapılıyor, 1963’te seçimler yapılıyor ve çeşitli kurumlar iki sene içerisinde yerleşiyor ve 61 anayasası uygulanmaya başlıyor. Yani bu anayasanın uygulanmaya başladığı tarihten itibaren yaklaşık 50 yıldır başkanlık sistemi tartışmaları bu ülkede mevcut. Çünkü bir sistem sıkıntısı var, bu sistem sıkıntısına karşı bir çözüm ortaya konması lazım.” ifadelerini kullandı.
